تحقیقات جدید در حوزه نوروساینس نشان میدهد که شنیدن یا خواندن قصه، نهتنها ذهن کودکان را فعال و خلاقتر میکند، بلکه سطح اضطراب آنها را نیز کاهش داده و آرامش روانی بیشتری به همراه میآورد.
زهرا سعیدواحد، عصب روانشناس و کارشناس در حوزه روانشناسی کودک و خانواده با بیان این مطلب گفت: “دانشمندان علوم اعصاب معتقدند قصهگویی، یکی از قدرتمندترین ابزارهای آموزشی و تربیتی در دوران کودکی است. زمانی که کودک داستانی میشنود یا میخواند، بخشهای مختلف مغز او بهطور همزمان فعال میشوند. نورونهای آینهای ـ که نقش مهمی در شکلگیری همدلی دارند ـ هنگام شنیدن داستانهای عاطفی و اجتماعی فعال شده و باعث میشوند کودکان بهتر احساسات دیگران را درک کنند. همچنین، بخشهای مغزی مرتبط با پردازش زبان و ایجاد تصاویر ذهنی در جریان شنیدن داستان فعال میشوند. این اتفاق به بهبود تواناییهایی همچون حافظه، خلاقیت و تفکر انتزاعی کمک میکند. در حقیقت، هر قصه برای کودک فرصتی تازه است تا ذهنش را تمرین دهد و قدرت تجسم و اندیشه خود را گسترش بخشد.”
وی که عضو انجمن SfN یا Society for Neuroscience یکی از معتبرترین و بزرگترین انجمنهای علمی در زمینهی علوم اعصاب (Neuroscience) در سطح بینالمللی است در ادامه افزود: “نقش قصه فقط در رشد شناختی خلاصه نمیشود. پژوهشها نشان دادهاند که داستانها میتوانند سطح هورمون استرس (کورتیزول) را کاهش دهند و همزمان موجب ترشح هورمونهای آرامشبخش نظیر اکسیتوسین شوند. به همین دلیل است که شنیدن یک داستان آرام قبل از خواب، مانند «قصه شب بخیر ماه»، میتواند کیفیت خواب کودکان را بهطور چشمگیری بهبود بخشد و به آنها حس امنیت بیشتری بدهد. برای گروههای سنی مختلف نیز انتخاب قصه اهمیت دارد. بهعنوان مثال، برای کودکان ۳ تا ۵ ساله، کتابهای ساده، ریتمیک و همراه با تصویر بیشترین تأثیر را دارند. آثاری مانند «شیر کوچولو نمیترسد» به کودک کمک میکند با شجاعت در برابر ترسها بایستد و کتاب «قصههایی برای خواب آرام» فضایی امن برای تجربه خوابی عمیقتر فراهم میآورد.”
وی در پایان تأکید کرد: “مربیان و والدین میتوانند با بهرهگیری از این یافتهها، قصهگویی را به یک عادت روزمره تبدیل کنند؛ عادتی که هم به رشد مغزی کودکان کمک میکند و هم دنیای آنها را سرشار از آرامش و امنیت میسازد.”